گلودرد استرپتوکوکی
گلودرد استرپتوکوکی
گلودرد استرپتوکوکی یک عفونت باکتریایی است که باعث التهاب و درد در گلو می شود. این بیماری شایع توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد می شود. این بیماری می تواند کودکان و بزرگسالان را در هر سنی درگیر کند. اما در کودکان بین 5 تا 15 سال شایع تر است. عطسه، سرفه، ظروف غذای مشترک و دیگر انواع تماس نزدیک با فرد مبتلا به عفونت گلودرد استرپتوکوکی می تواند استرپتوکوکی را از فردی به فرد دیگر منتقل کند.
گلودرد استرپتوکوکی چقدر مسری است؟
گلودرد استرپتوکوکی یک عفونت باکتریایی بسیار مسری است که معمولاً از طریق قطرات تنفسی کوچکی پخش می شود و با عطسه یا سرفه فرد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی در هوا به افراد دیگر منتقل می شود. گلودرد استرپتوکوکی در کودکان شایع تر از بزرگسالان است و بیشتر در کودکان و نوجوانان بین 5 تا 15 سال رخ می دهد. از آنجایی که گلودرد استرپتوکوکی بسیار مسری است، می‌تواند به راحتی در مکان‌هایی که کودکان تجمع می‌کنند، مانند مهدکودک‌ها و مدارس، به سایر افراد سرایت کند.
بزرگسالانی که اغلب در اطراف کودکان هستند، مانند والدین کودکانی که در سن مدرسه هستند، نیز ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی باشند. گلودرد استرپتوکوکی در کودکان نوپا زیر 3 سال نادر است.
علائم گلودرد استرپتوکوکی
شدت گلودرد استرپتوکوکی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و معمولاً در عرض 5 روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری استرپتوکوک ایجاد می شود. برخی از افراد علائم خفیفی مانند گلودرد را تجربه می کنند.
سایر افراد علائم شدیدتری از جمله تب و مشکل در بلع دارند. علائم رایج گلودرد استرپتوکوکی عبارتند از:
- تب ناگهانی، به خصوص اگر 101 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) یا بالاتر باشد
- گلو دردناک و قرمز با لکه های سفید
- سردرد
- لرز
- از دست دادن اشتها
- غدد لنفاوی متورم در گردن
- مشکل در بلع
شما می توانید بدون تب نیز گلودرد استرپتوکوکی داشته باشید.
علائم کمتر شایع گلودرد استرپتوکوکی شامل علائم گوارشی مانند موارد زیر است:
- دل درد
- حالت تهوع
- استفراغ
کودکان بیشتر احتمال دارد علائمی که کمتر رایج هستند را تجربه کنند. همچنین بثورات مرتبط با استرپتوکوک نیز وجود دارد. به این بیماری تب مخملک یا اسکارلاتینا می گویند. اما اکثر افراد مبتلا به استرپتوکوک دچار این بثورات پوستی نمی شوند. بثورات مخملک می توانند قبل از شروع سایر علائم یا تا 7 روز پس از آن ظاهر شوند. بثورات به صورت نواحی قرمز رنگ پوست شروع می شود و به برجستگی های ریز تبدیل می شوند.
بثورات در حدود یک هفته از بین می روند، اما ممکن است تا چند هفته پس از عفونت، پوسته پوسته شدن پوست در نواحی آسیب دیده را تجربه کنید.
برخی علائم نشانه عفونت ویروسی هستند و گلودرد استرپتوکوکی نیستند. اگر هر یک از علائم شما شامل موارد زیر باشد، ممکن است بیماری دیگری داشته باشید:
- سرفه
- صدای خشن
- آبریزش بینی
- چشم صورتی (کانژنکتیویت)
اگر برای گلودرد استرپتوکوکی فرضی آنتی بیوتیک دریافت می کنید، در حالی که واقعا مونونوکلئوز دارید، می توانید از مصرف آموکسی سیلین دچار بثورات پوستی شوید. برای تشخیص دقیق، با یک پزشک قرار ملاقات بگذارید و آزمایش استرپتوکوکی انجام دهید.
علل گلودرد استرپتوکوکی
گلودرد استرپتوکوکی توسط باکتری هایی به نام استرپتوکوک پیوژنز یا استرپتوکوک گروه A (همچنین به عنوان استرپتوکوک گروه A یا GAS شناخته می شود) ایجاد می شود. اگر پس از قرار گرفتن در معرض این باکتری ها، مانند زمانی که فرد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی سرفه یا عطسه می کند، چشم ها، بینی یا دهان خود را لمس کنید، می توانید به گلودرد استرپتوکوکی مبتلا شوید. همچنین این بیماری زمانی که غذا یا نوشیدنی خود را با فردی مبتلا به عفونت فعال گلودرد استرپتوکوکی به اشتراک می گذارید نیز می تواند سرایت کند.
شما همچنین می توانید با تماس با یک شیء آلوده به باکتری استرپتوکوک گروه A مانند دستگیره در یا شیر آب و سپس لمس چشم، بینی یا دهان خود به گلودرد استرپتوکوکی مبتلا شوید. کودکانی که اشیا را در دهان خود قرار می دهند نیز می توانند از این طریق به گلودرد سترپتوکوکی مبتلا شوند.
عوامل خطر ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی
برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به گلودرد استرپتوکوکی را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- تماس نزدیک با فردی که گلودرد استرپتوکوکی دارد
- گذراندن زمان در محیط های شلوغ، مانند مدارس، مهدکودک ها یا مراکز نظامی
- در گروه سنی 5 تا 15 سال بودن
- داشتن فرزند مدرسه ای
- بزرگسالی که تماس مکرر با کودکان دارد، مانند معلم یا متخصص مراقبت های بهداشتی
در بزرگسالی اکثرا گلودرد استرپتوکوکی در افراد 40 ساله رخ می دهد. از آنجایی که تماس نزدیک بزرگ‌ترین عامل خطر برای گلودرد استرپتوکوکی است، این بیماری معمولاً در بین اعضای خانواده پخش می‌شود.
گلودرد استرپتوکوکی در بارداری
اگر فکر می کنید ممکن است در دوران بارداری خود گلودرد استرپتوکوکی داشته باشید، فوراً به پزشک مراجعه کنید تا با پزشک در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید. ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کند و داروهای شما را به دقت کنترل کند. باکتری عامل گلودرد استرپتوکوکی، استرپتوکوک گروه A، با استرپتوکوک گروه B که در اطراف واژن یا رکتوم یافت می شود، یکسان نیست. در حالی که استرپتوکوک گروه B می تواند در حین زایمان به نوزاد منتقل شود، ارتباطی با باکتری ایجاد کننده گلودرد استرپتوکوکی ندارد.
درمان گلودرد استرپتوکوکی
از آنجایی که گلودرد استرپتوکوکی یک عفونت باکتریایی است، معمولاً پزشک برای درمان آن یک آنتی بیوتیک تجویز می کند. این داروها از گسترش باکتری ها و عفونت ها جلوگیری می کنند.
هشت آنتی بیوتیک مختلف توسط مرکز کنترل بیماری (CDC) برای درمان گلودرد استرپتوکوکی توصیه شده است. این داروها عبارتند از:
- پنی سیلین (خوراکی یا عضلانی)
- آموکسی سیلین (خوراکی)
- سفالکسین (خوراکی)
- سفادروکسیل (خوراکی)
- کلیندامایسین (خوراکی)
- کلاریترومایسین (خوراکی)
- آزیترومایسین (خوراکی)
پنی سیلین و آموکسی سیلین رایج ترین داروهایی هستند که برای عفونت استرپتوکوکی تجویز می شوند. اگر به پنی سیلین یا آموکسی سیلین حساسیت دارید، پزشک می تواند داروی دیگری مانند آنتی بیوتیک آزیترومایسین تجویز کند. انتخاب آنتی بیوتیک توسط پزشک می تواند به این بستگی داشته باشد که آیا باکتری استرپتوکوک در یک منطقه جغرافیایی خاص به آنتی بیوتیک های خاصی مقاوم شده است یا خیر.
فواید آنتی بیوتیک ها برای گلودرد استرپتوکوکی:
- کوتاه کردن طول بیماری
- کاهش علائم
- جلوگیری از گسترش باکتری استرپتوکوک
- جلوگیری از تب روماتیسمی که یک پاسخ ایمنی التهابی جدی است و سایر عوارض جدی مانند آبسه لوزه
این مهم است که برای غلبه بر عفونت، دوره درمان آنتی بیوتیکی خود را به پایان برسانید. برخی از افراد با بهبود علائم، مصرف داروهای خود را قطع می کنند که همین می تواند باعث عود بیماری شود. اگر این اتفاق بیفتد، علائم می توانند بازگردند. همچنین این می تواند به مقاومت آنتی بیوتیکی کمک کند.
درمان های خانگی برای علائم گلودرد استرپتوکوکی
علاوه بر آنتی بیوتیک ها، درمان های خانگی نیز می توانند به تسکین علائم گلودرد استرپتوکوکی کمک کنند. این درمان ها عبارتند از:
- استراحت زیاد
- نوشیدن مایعات گرم مانند آب لیمو و چای
- نوشیدن مایعات سرد برای کمک به تسکین گلودرد
- خوردن غذاهای نرم مانند ماست و پوره سیب
- استفاده از یک دستگاه مرطوب کننده هوا
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- مکیدن پاستیل گلو، یخ یا بستنی
- اضافه کردن 4/1 قاشق چایخوری (5 میلی لیتر) نمک به 1 فنجان (240 میلی لیتر) آب و غرغره کردن آن
داروهای طبیعی مانند عسل و سرکه سیب نیز ممکن است کمک کنند.
روغن ضروری برای گلودرد استرپتوکوکی
اسانس ها از برگ، پوست، ساقه و گل گیاهان تقطیر می شوند. آنها ممکن است با کشتن میکروب ها و کاهش التهاب به بهبودی کمک کنند. فواید پزشکی اسانس ها بحث برانگیز است. اما ممکن است برخی روغن‌های ضروری فوایدی در درمان گلودرد استرپتوکوکی داشته باشند.
در بررسی سال 2019 با استفاده دارویی از چندین روغن ضروری، محققان دریافتند که موارد زیر دارای خواص ضد میکروبی هستند:
- آویشن
- اسطوخودوس
- دارچین
- نعناع فلفلی
- میخک
- اکالیپتوس
- درخت چای
اما توجه داشته باشید که آنها بسیار کمتر از آنتی بیوتیک ها موثر هستند. علاوه بر این، فعالیت ضد میکروبی در هر یک محدود و کوتاه مدت است، به این معنی که نوع فرمولاسیون این روغن ها مهم است. همچنین مطالعه‌ای در سال 2017 در ترکیب خاصی از روغن‌های ضروری شامل دارچین، هویج وحشی، اکالیپتوس و رزماری ویژگی‌های ضد باکتریایی را یافت. مصرف خوراکی روغن های ضروری توصیه نمی شود. آنها را می توان استنشاق کرد یا با روغن رقیق کرد و به حمام اضافه کرد. برخی مانند ریشه زنجبیل یا آب لیمو، می توانند به چای اضافه شوند.
غذاهایی که اغلب برای کاهش علائم گلودرد استفاده می شوند، اما اثربخشی آنها به طور خاص برای درمان گلودرد استرپتوکوکی نامشخص است، عبارتند از:
- زنجبیل
- سیر
- لیمو
عوارض گلودرد استرپتوکوکی
اگر گلودرد استرپتوکوکی درمان نشود، می تواند عوارض جدی ایجاد کند. عوارض بالقوه این بیماری عبارت از موارد زیر است:
- عفونت گوش
- سینوزیت
- ذات الریه، زمانی رخ می دهد که باکتری های عامل گلودرد استرپتوکوکی وارد ریه ها می شوند
- آبسه لوزه، یک عفونت چرکی است که در پشت لوزه ها ایجاد می شود.
- تب روماتیسمی، یک بیماری التهابی است که مفاصل، قلب و پوست را درگیر می کند
- آرتریت واکنشی پس از استرپتوکوک، که آرتریت التهابی در بیش از یک مفصل است
- گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک، که التهاب کلیه ها است
- باکتریمی، یعنی هنگامی که باکتری در جریان خون است (همچنین به عنوان “مسمومیت خون” شناخته می شود)
- مننژیت، التهاب غشاهای پوشاننده مغز و نخاع
- اختلال عصبی خودایمنی کودکان مرتبط با استرپتوکوک ها (PANDAS)، که شامل تغییرات ناگهانی در حرکت، شخصیت یا رفتار کودک پس از عفونت باکتری استرپتوکوک می شود.
- سندرم شوک سمی استرپتوکوک، که یک عفونت باکتریایی نادر اما کشنده است
به منظور جلوگیری از این عوارض، توصیه می شود در صورت داشتن علائم گلودرد استرپتوکوکی به پزشک مراجعه کنید.
گلودرد استرپتوکوکی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر فرد علائم واضحی مانند سرفه و آبریزش بینی که نشان دهنده عفونت ویروسی است، داشته باشد، پزشک ممکن است گلودرد استرپتوکوکی را رد کند. اما حتی با این علائم نیز باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا آنها بیماری را تشخیص داده و در صورت لزوم آن را درمان می کنند.
در صورت تجربه هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- گلودردی که بیش از ۲ روز طول بکشد
- گلو درد با لکه های سفید در گلو
- لکه های تیره قرمز رنگ روی لوزه ها یا بالای دهان
- گلو درد همراه با بثورات ریز و صورتی شبیه کاغذ سنباده
- مشکل در تنفس
- مشکل در بلع
پزشک گلوی شما را معاینه می کند و علائم التهاب را بررسی می کند. همچنین ممکن است گردن را از نظر غدد لنفاوی متورم بررسی کند و در مورد علائم دیگر بپرسد. اگر علائم ویروسی مانند سرفه، آبریزش بینی و صدای خشن ندارید، پزشک نمی تواند استرپتوکوکی ناشی از باکتری را رد کند اما می تواند یک آزمایش سریع یا کشت گلو برای تشخیص قطعی استرپتوکوکی انجام دهد.
تست سریع استرپتوکوک
اگر پزشک مشکوک به گلودرد استرپتوکوکی باشد، شاید آزمایش سریع استرپتوکوکی را در مطب انجام دهد. این آزمایش تعیین می کند که آیا گلودرد شما ناشی از عفونت استرپتوکوکی یا نوع دیگری از باکتری و میکروب است. پزشک پشت گلو را با یک سواب پنبه ای بلند سواب می کشد و نمونه ای را جمع آوری می کند. سپس نمونه با یک کیت آزمایش می شود تا نشانه های باکتری را جستجو کنند.
نتایج بعد از حدود 5 دقیقه در دسترس هستند. اگرچه تست سریع قابل اعتماد است، اما ممکن است در برخی موارد تشخیص نادرستی ارائه بدهد. به همین دلیل است که برخی از پزشکان کشت گلو را توصیه می کنند.
کشت گلو
اگر تست سریع استرپتوکوک منفی باشد، پزشک ممکن است سواب دیگری به نام کشت گلو بگیرد و آن را برای آزمایش های اضافی به آزمایشگاه بفرستد. پزشکان اغلب زمانی که فرد در معرض خطر بالای عوارض جدی ناشی از استرپتوکوک درمان نشده قرار دارد، دستور کشت گلو می دهند. یکی از این عوارض تب روماتیسمی است.
از آنجایی که کودکان و نوجوانان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تب روماتیسمی هستند، ممکن است پزشک حتی اگر آزمایش سریع آنها منفی باشد، کشت گلو را تجویز کند. از آنجایی که بزرگسالان در معرض خطر کمتری برای ابتلا به تب روماتیسمی ناشی از استرپتوکوک هستند، کشت گلو اغلب برای بزرگسالانی که نتیجه آزمایش سریع آنها منفی است، تجویز نمی شود. نتایج کشت گلو ظرف چند روز در دسترس است.
چگونه از گلودرد استرپتوکوکی جلوگیری کنیم؟
هیچ واکسنی برای پیشگیری از گلودرد استرپتوکوکی موجود نیست. یکی از موثرترین راه‌ها برای جلوگیری از عفونت، شستن مرتب دست‌ها است. اگر به آب و صابون دسترسی ندارید، می توانید به جای آن از ضدعفونی کننده دست استفاده کنید. نوشیدنی یا غذای خود را با کسی که گلودرد استرپتوکوکی دارد به اشتراک نگذارید. اگر فردی در خانه شما گلودرد استرپتوکوکی دارد، حوله، ملحفه یا روبالشی خود را با او به اشتراک نگذارید. ظرف‌ها و لباس‌ها را در آب گرم و صابونی بشویید.
والدین کودکان مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی می توانند از طریق موارد زیر به جلوگیری از سرایت به سایر اعضای خانواده کمک کنند:
- جدا نگه داشتن ظروف غذا و نوشیدنی کودک
- به اشتراک نگذاشتن غذا، نوشیدنی، دستمال، پارچه یا ملحفه بین کودک و دیگران
- پوشاندن دهان کودک هنگام تمام سرفه ها و عطسه ها
- اجباری بودن شستن مرتب دست ها در میان همه افراد خانواده
- جایگزین کردن مسواک کودک پس از پایان دوره آنتی بیوتیک
اگر گلودرد استرپتوکوکی دارید، هنگام عطسه یا سرفه از قسمت داخلی آرنج یا دستمال کاغذی به جای دستتان برای پوشاندن دهان استفاده کنید. حتما دست های خود را مرتب بشویید.
گلودرد استرپتوکوکی در مقابل گلودرد
گلودردهای عفونی معمولاً توسط یک ویروس ایجاد می‌شوند، در حالی که باکتری‌های گروه A باعث گلودرد استرپتوکوکی می‌شوند. همه گلودردها ناشی از عفونت استرپتوکوکی وعفونی نیستند. سایر بیماری ها یا شرایط زیر نیز می توانند باعث گلودرد شوند:
- سرماخوردگی
- عفونت سینوسی
- آبریزش بینی
- رفلاکس اسید معده
- سیگار کشیدن
- تحریک گلو به دلیل ذرات استنشاق شده
اغلب گلودردهای ناشی از سایر شرایط پزشکی معمولاً در عرض ۱ تا ۲ هفته خود به خود بهبود می یابند.
گلودرد استرپتوکوکی در مقابل سرماخوردگی
گلودرد استرپتوکوکی و سرماخوردگی دلایل مختلفی دارند. ویروس ها باعث سرماخوردگی می شوند، در حالی که عفونت باکتریایی باعث گلودرد استرپتوکوکی می شود. اگر سرماخوردگی معمولی دارید، معمولاً علائمی مانند سرفه، آبریزش بینی و گرفتگی صدا دارید. این علائم، به ویژه سرفه، در گلودرد استرپتوکوکی رایج نیست.
وقتی گلوی شما به دلیل سرماخوردگی درد می کند، درد معمولاً به تدریج ایجاد می شود و در عرض چند روز ناپدید می شود، اگرچه برخی از سرماخوردگی ها می توانند تا 2 هفته نیز طول بکشند. درد ناشی از گلودرد استرپتوکوکی می تواند به طور ناگهانی رخ دهد. شدیدتر است و می تواند برای روزها ادامه داشته باشد. سرماخوردگی معمولا خود به خود و بدون نیاز به درمان دارویی برطرف می شود. برای جلوگیری از عوارضی مانند تب روماتیسمی، معمولاً برای درمان گلودرد استرپتوکوکی آنتی بیوتیک تجویز می شود.
گلودرد استرپتوکوکی در مقابل مونونوکلئوز
مونونوکلئوز عفونی که معمولاً به عنوان مونو (یا “بیماری بوسیدن” شناخته می شود)، بیماری است که اغلب توسط ویروس اپشتین بار ایجاد می شود. این بیماری معمولاً نوجوانان و بزرگسالان جوان را تحت تأثیر قرار می دهد، اگرچه بچه های کوچکتر نیز ممکن است به مونو مبتلا شوند. علائم مونو درست مانند گلودرد استرپتوکوکی، می تواند شامل گلودرد، تب و تورم غدد لنفاوی باشد.
اما بر خلاف گلودرد استرپتوکوکی که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود، مونو یک عفونت ویروسی است. با آنتی بیوتیک درمان نمی شود هیچ درمانی برای مونو وجود ندارد و علائم معمولا حدود یک ماه طول می کشد. درمان شامل استراحت و تسکین درد برای کاهش علائم است. اگر مونو دارید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا زمان بهبودی از ورزش های تماسی اجتناب کنید. پزشک برای تشخیص اینکه گلودرد شما به دلیل مونو است یا خیر می تواند آزمایش خون انجام دهد.
بهبود گلودرد استرپتوکوکی
اگر علائم گلودرد استرپتوکوکی در عرض 48 ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک بهبود نیافت، برای کاهش خطر عوارض، با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید. ممکن است برای مبارزه با عفونت نیاز به تجویز یک آنتی بیوتیک متفاوت داشته باشید. همچنین اگر آبسه ایجاد شده باشد، ممکن است پزشک نیاز به برش و تخلیه آبسه داشته باشد.