آلرژی چیست؟ علائم، علل و روش‌های درمان آلرژی
آلرژی چیست؟
آلرژی (Allergy) واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به مواد معمولاً بی‌ضرری است که به آن‌ها آلرژن گفته می‌شود. این مواد می‌توانند گرده گل، گرد و غبار، موی حیوانات، برخی غذاها، داروها یا نیش حشرات باشند.
در افراد مبتلا به آلرژی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه این مواد را تهدیدی برای سلامتی می‌داند و با تولید مواد شیمیایی مانند هیستامین باعث بروز علائم آلرژیک می‌شود.
علائم شایع آلرژی
علائم آلرژی بسته به نوع آلرژن و شدت واکنش بدن متفاوت است، اما معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:
-
عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی
-
خارش یا قرمزی چشم‌ها
-
سرفه یا خس‌خس سینه
-
بثورات پوستی یا کهیر
-
ورم لب‌ها یا پلک‌ها
-
در موارد شدید: آنافیلاکسی، یک واکنش خطرناک که نیاز به درمان فوری دارد
انواع آلرژی‌ها
1. آلرژی فصلی (آلرژی به گرده گیاهان)
یکی از شایع‌ترین انواع آلرژی است که معمولاً در بهار و پاییز بروز می‌کند. علائم شامل عطسه، خارش گلو و چشم، و آبریزش بینی است.
2. آلرژی غذایی
در اثر مصرف برخی غذاها مانند شیر، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، ماهی یا گندم ایجاد می‌شود. علائم آن می‌تواند از خارش و تورم لب‌ها تا مشکلات گوارشی یا تنفسی متغیر باشد.
3. آلرژی دارویی
برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها (به‌ویژه پنی‌سیلین) یا داروهای ضدالتهاب ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کنند.
4. آلرژی پوستی
تماس با مواد شیمیایی، فلزات (مانند نیکل)، یا حتی برخی مواد آرایشی ممکن است باعث اگزما، کهیر یا درماتیت تماسی شود.
5. آلرژی تنفسی
گرد و غبار، موی حیوانات خانگی یا کپک‌ها از عوامل شایع این نوع آلرژی هستند که بیشتر با علائم تنفسی و سرفه همراه‌اند.
علل بروز آلرژی
آلرژی معمولاً نتیجه ترکیبی از ژنتیک و محیط است. اگر والدین شما آلرژی دارند، احتمال بروز آن در شما نیز بالاتر است.
عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، مصرف زیاد داروهای آنتی‌بیوتیک در کودکی یا کاهش تماس با میکروب‌ها نیز می‌تواند باعث افزایش احتمال آلرژی شود.
روش‌های تشخیص آلرژی
پزشک متخصص در درمانگاه شبانه‌روزی سروش با بررسی سوابق پزشکی و انجام آزمایش‌های تخصصی می‌تواند نوع آلرژی شما را مشخص کند، از جمله:
-
تست پوستی (Skin Prick Test)
-
تست خونی (IgE Test)
-
آزمایش‌های حذف و بازگشت غذاها برای تشخیص آلرژی غذایی
درمان آلرژی
درمان آلرژی معمولاً ترکیبی از پرهیز از آلرژن‌ها، دارودرمانی و درمان ایمنی (ایمونوتراپی) است.
داروهای رایج برای کنترل آلرژی:
-
آنتی‌هیستامین‌ها (مثل سیتریزین یا لوراتادین)
-
اسپری‌های بینی یا قطره‌های چشمی ضد آلرژی
-
کرم‌های ضد خارش و ضد التهاب
-
داروهای کورتونی در موارد شدید
درمان ایمونوتراپی
در این روش، بدن به تدریج با مقدار کمی از آلرژن آشنا می‌شود تا در بلندمدت واکنش ایمنی کاهش یابد. این روش معمولاً برای آلرژی فصلی یا آلرژی به نیش حشرات استفاده می‌شود.
پیشگیری از آلرژی
اگرچه نمی‌توان همیشه از آلرژی جلوگیری کرد، اما رعایت چند نکته ساده می‌تواند احتمال بروز علائم را کاهش دهد:
-
تمیز نگه داشتن منزل و استفاده از جاروبرقی با فیلتر HEPA
-
پرهیز از حضور در فضاهای پرگرده در فصل بهار
-
استفاده از ماسک در محیط‌های آلوده
-
شست‌وشوی مکرر ملحفه‌ها با آب داغ
-
رعایت رژیم غذایی سالم و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها
آلرژی در کودکان
کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر، بیشتر در معرض آلرژی هستند. اگر کودک شما علائمی مانند عطسه، کهیر یا سرفه مکرر دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام از بروز آلرژی‌های مزمن در آینده پیشگیری می‌کند.
جمع‌بندی
آلرژی یکی از شایع‌ترین مشکلات سیستم ایمنی است که با شناخت درست و درمان به‌موقع، می‌توان به‌راحتی آن را کنترل کرد.
در صورت مشاهده علائم مشکوک، به درمانگاه شبانه‌روزی سروش مراجعه کنید تا با تشخیص دقیق و درمان اصولی، زندگی بدون حساسیت را تجربه کنید.